بیماری ریه پاپکورنی؛ از شایعه تا واقعیت

در سال‌های اخیر، با افزایش محبوبیت ویپینگ، نگرانی‌های زیادی درباره عوارض احتمالی آن در بین مردم شکل گرفته است. یکی از پررنگ‌ترین این نگرانی‌ها، بیماری‌ای به نام «ریه پاپکورنی» یا به‌طور علمی‌تر «برونشیولیت انسدادی» است. بسیاری از افراد نگران‌اند که استفاده از سالت یا جویس‌ ممکن است آن‌ها را دچار این بیماری کند. اما واقعاً ریه پاپکورنی چیست؟ و آیا ویپ باعث بروز این بیماری می‌شود یا این‌ فقط یک شایعه است؟

بیماری ریه پاپکورنی چیست؟

ریه پاپکورنی نام غیررسمی بیماری‌ای به نام برونشیولیت انسدادی (Obliterative Bronchiolitis) است؛ یک بیماری نادر ولی جدی ریوی که در آن مجاری تنفسی کوچک دچار التهاب و زخم می‌شوند. این وضعیت می‌تواند منجر به تنگی نفس، سرفه خشک و کاهش توان تنفسی فرد شود. نام “ریه پاپکورنی” از یک اتفاق واقعی در دهه ۲۰۰۰ گرفته شده؛ زمانی که چند کارگر در یک کارخانه تولید ذرت بوداده (پاپکورن مایکروویوی) در آمریکا به این بیماری مبتلا شدند.

دی‌استیل چیست و چرا خطرناک است؟

تحقیقات نشان داد که این بیماری در آن کارخانه‌ها به دلیل استنشاق مقدار زیادی از ماده‌ای به نام دی‌استیل (Diacetyl) به‌وجود آمده بود؛ دی‌استیل ترکیبی است که برای ایجاد طعم کره‌ای به غذاها اضافه می‌شود. بعدها مشخص شد که این ماده در برخی از جویس‌ ها و سالت‌ های قدیمی نیز استفاده شده است. به همین دلیل، دی‌استیل در سال‌های بعد به یکی از جنجالی‌ترین مواد موجود در ترکیبات جویس تبدیل شد.

اما نکته مهم اینجاست: دی‌استیلی که در جویس‌ها به‌کار می‌رفت (و آن هم نه در همه برندها)، مقدار بسیار کمی داشت و میزان تماس فرد با آن، با شرایط شدید محیط کارخانه‌های پاپکورن اصلاً قابل مقایسه نبود.

• آیا دی‌استیل هنوز در جویس‌ها وجود دارد؟

در گذشته، بعضی برندهای بی‌نام‌ونشان از دی‌استیل برای ایجاد طعم‌های کره‌ای، خامه‌ای یا کاسترد استفاده می‌کردند. اما با افزایش آگاهی و فشارهای قانونی به‌ویژه از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، بسیاری از برندهای معتبر تولیدکننده جویس و سالت استفاده از دی‌استیل را به‌طور کامل متوقف کردند.

در حال حاضر، اکثر جویس‌های باکیفیت و دارای مجوز، چه در بازار جهانی و چه در بازار ایران، فاقد دی‌استیل هستند و مطالعات منتشر شده نشان می‌دهد که بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده جویس، محصولات خود را به‌صورت دی‌استیل‌فری (Diacetyl-Free) ارائه می‌کنند و این موضوع در لیبل محصولات قید می‌شود.

• منابع شایعه از کجا شروع شد؟

بسیاری از نگرانی‌ها درباره ویپ و ریه پاپکورنی از طریق گزارش‌های رسانه‌ای و اشتباهات علمی منتشر شدند. به‌طور خاص، بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ برخی رسانه‌ها، بدون بررسی دقیق، تمامی بیماری‌های ریوی ناشناخته در بین کاربران ویپ را به دی‌استیل نسبت دادند. این در حالی بود که در اکثر این موارد، جویس‌ها دست‌ساز، قاچاق یا غیرمجاز بوده‌اند و استانداردهای تولید را رعایت نمی‌کردند.

آیا ویپ باعث ریه پاپکورنی می‌شود؟

تا امروز، هیچ مطالعه قطعی و معتبری در انسان‌ها وجود ندارد که نشان دهد ویپینگ باعث بروز مستقیم بیماری ریه پاپکورنی شده باشد. این یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید بدانید. بسیاری از گزارش‌هایی که به ویپینگ و آسیب ریوی ربط داده می‌شوند، مربوط به مصرف غیرقانونی، محصولات تقلبی یا جویس‌های حاوی THC آلوده به ویتامین E استات هستند، نه مصرف قانونی و معمول سالت و جویس.

بنابراین، در پاسخ به این پرسش که «آیا ویپ باعث ریه پاپکورنی می‌شود؟» باید گفت: خیر، هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که ویپینگ عامل این بیماری باشد، به‌ویژه اگر از محصولات استاندارد و برندهای معتبر استفاده شود.

برونشیولیت انسدادی چه علائمی دارد؟

برای آگاهی بیشتر، خوب است علائم این بیماری را بشناسیم. اگرچه نادر است، اما علائم اولیه ریه پاپکورنی عبارت‌اند از:

• تنگی نفس بدون دلیل مشخص
• سرفه خشک و مداوم
• خس‌خس سینه
• خستگی غیرمعمول
• کاهش ظرفیت ریه به‌مرور زمان

البته این علائم می‌توانند در بسیاری از بیماری‌های دیگر تنفسی نیز دیده شوند، بنابراین تشخیص آن نیاز به بررسی پزشکی دقیق دارد.

• چه کسانی باید بیشتر مراقب باشند؟

اگرچه شواهدی برای ارتباط مستقیم بین ویپ و ریه پاپکورنی وجود ندارد، اما همچنان باید:

1. از جویس‌های غیرمجاز، دست‌ساز یا فاقد برچسب معتبر پرهیز کرد.
2. از برندهایی استفاده کرد که ترکیبات خود را اعلام کرده‌اند و گواهی تست دارند.
3. به هیچ وجه از جویس‌های حاوی روغن‌های خوراکی یا صنعتی استفاده نکرد.

• چگونه خطر را به صفر برسانیم؟

گرچه ریسک ابتلا به ریه پاپکورنی از طریق ویپ بسیار پایین است، اما با رعایت چند نکته می‌توانید این خطر را به صفر نزدیک کنید:

1. فقط از جویس‌ها و سالت‌های برند معتبر استفاده کنید.
2. از خرید محصولات تقلبی و بدون برچسب اجتناب کنید.
3. جویس‌هایی با طعم‌های کره‌ای یا کاسترد را فقط در صورت اطمینان از کیفیت انتخاب کنید.
4. در صورت مشاهده علائم غیرعادی، با پزشک مشورت کنید.
5. برندهایی را انتخاب کنید که ترکیبات محصولاتشان را شفاف اعلام می‌کنند.

جمع‌بندی؛ شایعه یا واقعیت؟

واقعیت این است که بسیاری از ترس‌هایی که درباره ویپینگ منتشر می‌شوند، یا ناشی از اطلاعات ناقص‌اند یا بر پایه مصرف محصولات نامطمئن شکل گرفته‌اند. ریه پاپکورنی هم یکی از همین موارد است. این بیماری ارتباط مستقیم با ماده‌ای خاص به نام دی‌استیل دارد که امروزه در محصولات معتبر یا استفاده نمی‌شود یا در حد بسیار پایین و بی‌خطر وجود دارد.

بنابراین، اگر شما از محصولات اصل و مورد تأیید استفاده می‌کنید، نگرانی درباره ابتلا به بیماری ریه پاپکورنی منطقی نیست. با این حال، رعایت اصول ایمنی، مطالعه درباره برندها و انتخاب‌های آگاهانه همیشه بهترین راه برای محافظت از سلامت شماست.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله سازمان غذا و داروی آمریکا، مربوط به سیگارهای الکترونیکی مراجعه فرمایید.